Gitaristen houden van een beetje volume, want harder is gewoon beter.
‘Loud is more good’
JHS pedals
Dat was een eeuw geleden al zo toen er alleen nog maar akoestische gitaren bestonden. Eerst kregen die stalen snaren voor meer volume en later werden de gitaren steeds een maatje groter met hetzelfde doel. Tot de elektrische gitaar, want toen werden de gitaren juist wat kleiner en handzamer en de versterkers groter. Onder het motto: ‘Een gitarist is pas opgewekt, als het bloed uit zijn oren lekt’, maakte Jim Marshall speciaal voor Pete Townshend van The Who enorme versterkerkasten met 8 speakers. Nadat Pete de zoveelste gitaar door zo’n geluidstoren had geprikt, smeekten zijn roadies of ’t misschien ook in twee kasten met ieder vier speakers zou kunnen. En zo ontstond de iconische en wat compactere *kuch* 4x12 inch speaker cabinet waarmee Pete, Jimi, Eric, Angus, Slash en vele, vele anderen de broekspijpjes lekker konden laten wapperen.
Alternatief voor buizenversterker
Maar die enorme buizenversterkers hebben ook nadelen. Ten eerste is het gesleep een ramp, want ze zijn zwaar, de buizen zijn niet altijd stabiel en soms zelfs ronduit onbetrouwbaar en ze gaan pas écht lekker klinken als je ze een beetje open draait/op hun donder geeft/over hun nek laat gaan/on the edge of break up of woorden van die strekking. In gewone mensentaal: het moet hard. Op een groot podium is dat geen probleem, maar bij de meeste mensen thuis is het bron van ellende, in een oefenruimte niet te doen, in een kleinere zaal of een theater worden ze gillend gek, in een opname studio zitten ze er niet op te wachten en in een tv-studio zien ze je al aan komen. Zo zijn gitaarversterkers door de jaren heen een soort stofzuigers geworden: handig dat ze er zijn, maar ze maken zo’n herrie.
Klein maar fijn
Voor dat alles is er gelukkig een oplossing: Amp in a Box, ook wel AIB of Amp Modelers of ‘versterkers in een doosje genoemd en die bieden gitaristen een alternatief voor het gebruik van een traditionele versterker, waarmee je je gitaargeluid direct naar de monitor/mengtafel/koptelefoon/AudioInterface van je computer kunt sturen. Ze zijn naar verhouding betaalbaar, klein en makkelijk mee te nemen, werken op zo’n beetje ieder volume, ze zijn super betrouwbaar en tot in de puntjes in te stellen. Wie wil dat nou niet?
Daar raken we een belangrijk punt, want de eerste Amps in a Box klonken niet geweldig. Ze misten de warmte en de dynamiek van een échte versterker. Dat is niet zo vreemd, want meestal geeft zo’n doosje een digitale versie van een gitaargeluid. Daar is rekenkracht voor nodig en je ontkomt er niet aan om het geluid wat te comprimeren. Dat kon je horen en voelen, doordat er wat dynamiek ontbrak: de versterking reageerde niet of nét even anders op je aanslag. Maar dat is inmiddels jaren geleden en de Amps in a Box van nu zijn daar niet meer mee te vergelijken. Ze klinken extreem natuurgetrouw en slagen er zelfs in om een deel van de dynamiek van een buizenbak te vangen. Zo’n Amp in a Box reageert op je spel!
De beste amp in a box
Inmiddels is er een enorm aanbod en hebben we al heel veel gitaristen blij gemaakt met zo’n doosje. De ‘beste’ is moeilijk aan te wijzen, want dat hangt sterk af van persoonlijke voorkeuren. Want wat wil je? Wil je één apparaat dat je heel veel mogelijkheden biedt, inclusief effecten. Dan is de Stomp Box van Helix/Line 6 een optie, net als de MX5 van Headrush. Sommige gitaristen zweren hier bij, anderen raken verlamd van de keuzestress en verdwalen in de menu’s.
Inmiddels zijn er gelukkig ook fabrikanten die kiezen voor briljante eenvoud, zoals Universal Audio. De Dream ’65 geeft je een zeer natuurgetrouwe en compacte kopie van een fijne Amerikaanse clean amp (hint: het begint met een F en eindigt op ender), met een paar simpele extra’s zoals een boost, keuze uit buizen en speakers, makkelijk te bedienen met draaiknoppen en schakelaars en that’s it! Onder de motorkap kan je met presets nog meer de diepte in, maar hier toont zich juist in de beperking de meester. Wil je een andere amp? Dan koop je een ander pedaaltje.
Een beetje tussen ‘bijna álles’ in één compact multi-effect pedaal een de gestripte versie van Universal Audio zit Strymon met de inmiddels bijna legendarische Iridium.
Daar zitten drie ‘classic’ amps in, gemakkelijk te bedienen, klinkt van zichzelf geweldig en je kunt het geluid verder naar je hand zetten door eigen Impulse Responses in te laden.
Wat is Impulse Response?
Je gitaar en je versterker zijn belangrijk voor het geluid, maar daar houdt het niet op. De speaker, de kast, de ruimte waar de versterker in staat, de microfoon, de plaatsing van de microfoon, zelfs de stroomspanning: het is allemaal van invloed op je sound. Impulse Response (IR) ‘vangt’ deze extra elementen op een slimme, digitale manier en voegt die extra laag toe aan je geluid. Deze ‘cabinet simulatie’ is superhandig, omdat je zo het geluid van bijvoorbeeld een krankzininige 8x12 speaker kast kunt vangen en terug kunt brengen tot normale proporties en overal in kunt zetten. Steeds meer Amps in a Box bieden de mogelijkheid deze IR’s in te laden, zodat je het geluid nog meer kunt vormen naar je eigen wensen.
Analoge Amp in a Box
DSM Humbolt biedt met de Simplifier (DLX) iets vergelijkbaars: het is een kleine versterker in de vorm van een pedaal, maar waar anderen kiezen voor digitale simulatie van geluid (en alle mogelijkheden die daarbij horen), kiest Humbolt voor een analoog circuit voor een natuurgetrouwe sound en feel. Je kunt daardoor geen IR’s inladen, maar er zit wel een knop op waarmee je kunt kiezen voor verschillende cabinets en mic placements.
Victory gooit het over een iets ander boeg en combineert een buizencircuit juist met de optie om daar zelf IR’s aan toe te voegen. Dat maakt ze wat forser dan een normaal pedaal, maar zo krijg je wel een heel compacte versterker met eindeloze uitbreidingsmogelijkheden.
Nadelen van een amp in a box
Buren blij, geluidsmannen en -vrouwen blij én gitaristen blij, want zo'n Amp in a Box geeft bijvoorbeeld in een theater écht controle over je sound. Ga je van een stadion- of clubtour naar zalen met stoeltjes, dan is dit gewoon geweldig gereedschap.
Maar heeft een Amp in a Box dan helemaal geen nadelen? Jawel, want hoe natuurgetrouw ze het geluid ook weergeven er blijft iets unieks aan het geluid en de luchtdruk die je voelt van een buizenbak die de ruimte in beweging zet. Dat irriteert misschien de één, maar inspireert de ander en die ander is meestal een gitarist. Schrijf die buizenversterkers dus niet af, want ze hebben iets magisch dat nog niet helemaal te vangen is in die superslimme, handige en geweldig klinkende doosjes.
Wil jij een Amp in a Box proberen? Of vergelijken met een serieuze buizenversterker? In onze GitaarVilla hebben we ze allebei op voorraad én de ruimte om ze uit te proberen. En ja: dat mag bij ons ook hard, want dan doen we gewoon de deur van één van onze geïsoleerde kamers even dicht.
De koffie en de oordopjes staan klaar!